Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική ιστορία, ο Ποσειδώνας, ο Θεός της θάλασσας και η Αθηνά, η θεά της ειρήνης και της σοφίας, αμφισβήτησαν ποιανού το όνομα θα δινόταν στην πρόσφατα χτισμένη πόλη, στο έδαφος της Αττικής. Για να τελειώσει αυτήν την διαφωνία, ο Δίας (ο θεός των θεών) αποφάσισε ότι η πόλη θα έπαιρνε το όνομα αυτού που θα πρόσφερε το πολυτιμότερο δώρο στους πολίτες.
Ο Ποσειδώνας χτύπησε την τρίαινά του σε έναν βράχο και βγήκε ένα άλογο που μπορούσε να μεταφέρει έναν αναβάτη και τον οπλισμό του, να σέρνει ένα άρμα και να τους βοηθήσει να κερδίσουν τις μάχες. Η Αθηνά χτύπησε τη λόγχη της στο έδαφος και τη μετέτρεψε σε ελιά – ένα δέντρο που ήταν θρεπτικό, θεράπευε τις πληγές, το κρυολόγημα και δεν πέθαινε ποτέ. Αποφασίστηκε ότι η ελιά ήταν πολυτιμότερη στους κατοίκους της Αττικής, ως εκ τούτου η νέα πόλη ονομάστηκε Αθήνα προς τιμή της Αθηνάς.
Ακόμα και σήμερα, μια ελιά στέκεται σε εκείνο το σημείο σύμφωνα με το μύθο. Λέγεται ότι όλες οι ελιές στην Αθήνα προήλθαν από την πρώτη ελιά που προσφέρθηκε από την Αθηνά.
Σύμφωνα με Όμηρο, η ελιά καλλιεργούνταν στην Ελλάδα για πάνω από 10.000 έτη. Για τους αρχαίους Έλληνες, η ελιά ήταν ένα σύμβολο της ειρήνης, της σοφίας και του θριάμβου. Ένα στεφάνι ελιάς χρησιμοποιήθηκε για να στέψει τους ολυμπιονίκες.
Τα ελαιόδεντρα κυριάρχησαν στην πετρώδη ελληνική επαρχία και έγιναν στυλοβάτες της ελληνικής κοινωνίας. Ήταν τόσο ιερά που εκείνοι που τα έκοβαν καταδικάζονταν σε θάνατο ή εξορία. Στην αρχαία Ελλάδα, το ελαιόλαδο ήταν από τα απαραίτητα προϊόντα και προηγμένα σκάφη ναυπηγήθηκαν στην Ελλάδα μόνο και μόνο για τη μεταφορά του σε εμπορικά σημεία γύρω από τη Μεσόγειο.
Οι ελιές έχουν μια σχεδόν τιτανική αντίσταση, μια ζωτικής σημασίας δύναμη που τις καθιστά σχεδόν αθάνατες. Παρά τους σκληρούς χειμώνες και τα καυτά καλοκαίρια, συνεχίζουν να αναπτύσσονται, υπερήφανες και ισχυρές προς τον ουρανό, αποδίδοντας καρπούς που τρέφουν και θεραπεύουν, εμπνέουν και καταπλήσσουν. Οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες, που χαρακτηρίζονται από τα θερμά ξηρά καλοκαίρια και τους βροχερούς χειμώνες, ευνοούν τις άφθονες συγκομιδές. Η πέτρα, η ξηρασία, η σιωπή, και η μοναξιά είναι ο ιδανικός βιότοπος για τη μεγαλοπρεπή ελιά.
Η Βίβλος περιέχει πολλές αναφορές στις μαγειρικές και θρησκευτικές χρήσεις των ελιών και του ελαιολάδου. Στο βιβλίο της Γένεσης το περιστέρι που έστειλε ο Νώε από την κιβωτό επέστρεψε με έναν κλαδί ελιάς. Εδώ έγινε το μεγάλο σύμβολο της ειρήνης, δείχνοντας το τέλος του θυμού του Θεού. Και η αναγνώρισή της από το Νώε προτείνει ότι ήταν ήδη ένα γνωστό δέντρο.
Η μέγιστη θρησκευτική σημασία του ελαιολάδου είναι τεκμηριωμένη στο βιβλίο της Εξόδου, όπου ο Θεός λέει στο Μωυσή πώς να κάνει ένα λάδι από καρυκεύματα και ελαιόλαδο. Κατά τη διάρκεια της καθαγίασης, το ιερό λάδι χύθηκε πάνω στα κεφάλια των βασιλιάδων και των ιερέων.
Κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων η παραγωγή του ελαιολάδου στα ελληνικά εδάφη ήταν σημαντική λόγω του απέραντου μεγέθους της αυτοκρατορίας. Η ίδια η αυτοκρατορία συμπεριλάμβανε σχεδόν τις μισές από τις παραγωγικές περιοχές ελαιολάδου στο γνωστό κόσμο και το προϊόν εξάγονταν σε όλο τον κόσμο.
Κατά τον 14ου-17ου αιώνα η παραγωγή του ελαιολάδου δεν επηρεάστηκε. Το ίδιο το προϊόν κράτησε ζωντανό τον παραδοσιακό τρόπο ζωής του ελληνικού έθνους και χρησιμοποιήθηκε ακόμη και για θρησκευτικούς σκοπούς. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η ελιά και το λάδι της είχαν μια ειδική θέση στη χριστιανική ορθόδοξη εκκλησία. Ήταν ένα σύμβολο της αγάπης και της ειρήνης, ένα ουσιαστικό μέρος διάφορων ιεροτελεστιών, από το βάπτισμα, στα καντήλια που χρησιμοποιήθηκαν στις εκκλησίες και τη μικρή λάρνακα που είναι μέρος κάθε ελληνικής οικογένειας.
Από αυτήν την περίοδο μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έγινε ο παγκόσμια σημαντικότερος εξαγωγέας του ποιοτικού ελαιολάδου. Η αγάπη και η υψηλή εκτίμηση του ελληνικού ελαιοκαλλιεργητή για την ελιά περνάνε από γενεά σε γενεά και από οικογένεια σε οικογένεια. Με τη γέννηση ενός παιδιού μια ελιά φυτεύεται που θα αυξηθεί και θα αναπτυχθεί μαζί με το παιδί. Όταν το παιδί αρχίζει το σχολείο στην ηλικία των έξι ετών, η ελιά είναι έτοιμη να παραγάγει τους καρπούς της. Το ευλογημένο δέντρο μεγαλώνει με την οικογένεια, μόνο που θα έχει μια πολύ μακρύτερη ζωή και θα είναι ακόμα εκεί να το προσέχει η επόμενη γενιά, και αυτές που θα ακολουθήσουν. Κάθε έτος, παράγει την ετήσια συγκομιδή ελιών σε αντάλλαγμα για την εργασία και την αγάπη που της δόθηκε.